Սասուն ազգագրական անսամբլ - Յարխուշտա (Armenian folk)

Հայ ժողովրդական «Յարխուշտա» ռազմապարն է՝ «Սասուն» երգի, պարի ազգագրական անսամբլի կատարմամբ: «Յարխուշտա»-ն տարածված է եղել Սասունում և նրա շրջակայքում: Պարի անվան շուրջ տրվել է մի քանի մեկնաբանություն, որոնցից մեկի համաձայն՝ «յարխուշտա» նշանակում է զենքի ընկեր, զինակից ընկեր: Պարսկերենում «յար» բառն ունի երկու իմաստ՝ սիրեցյալ և ընկեր: Իսկ խըշտը կամ խըշտիկը կարճ նիզակն է: Ռազմապարերը Հայոց պարարվեստի ինքնատիպ երևույթներից են, որոնց մասին հիշատակություններ ու վկայություններ կան Մովսես Խորենացու, Փավստոս Բուզանդի և Գրիգոր Մագիստրոսի մոտ: Ռազմապարերը, բոլոր ծիսական պարերի նման, համարվել են սրբազան և դրանց կատարմանը վերաբերվել են չափազանց լրջորեն: Այդ պարերը կատարել են ճակատամարտերից առաջ՝ զինվորների մարտական ոգին բարձրացնելու համար, անգամ մարտի ելքը գուշակելու նպատակով: Մարտապարերը, այդ թվում և «Յարխուշտա»-ն, կատարել են նաև հաղթանակները տոնելու առթիվ, կամ նույնիսկ զորականների թաղման արարողությունների ժամանակ: Ժողովրդական տոներին կամ հարսանիքներին դրանք կատարվել են հատուկ ծիսական կարգով՝ ամուսնացող զույգի համայնքի բարօրությունն ապահովելու, հնի ու նորի սահմանագիծը բարեհաջող հաղթահարելու համար: Ռազմապարերի կատարումը հնուց ի վեր ունեցել է մեկ կարևոր նշանակություն էլ. այն դիտվել է որպես ռազմա-մարզական դաստիարակության միջոց: Ռազմական պարեր սովորելիս և դրանց տեխնիկական ու արտահայտչական բարդությունը հաղթահարելիս երիտասարդները ոչ միայն ֆիզիկապ